Ev bahçesinde organik olarak büyüyen chaya veya ağaç ıspanağı, aileniz için değerli bir besin kaynağı olabilir.
Chaya yetiştirmek çok kolaydır, çünkü bitkiler çok az bakım ve bakım gerektirir ve bunlar Meksika ve Orta Amerika’da yaygın olarak yetiştirilmektedir.
Çaya (Cnidoscolus aconitifolius) aslında Meksika’dan geldiğine inanılan büyük ve hızlı büyüyen yapraklı çok yıllık bir çalıdır.
Ayrıca ağaç ıspanağı, kikilchay, chaykeken, chay col, chicasquil gibi başka isimlerle de bilinir.
Tıpkı ıspanak gibi chaya da Meksika ve Orta Amerika mutfaklarında popüler bir yaprak sebzesidir. Ancak normal ıspanaktan farkı ‘çiğ chaya yapraklarını yiyemezsiniz’.
Çünkü ham yapraklar yüksek miktarda toksik hidrosiyanik asit içerir. Bu yüzden yapraklar yenmeden önce pişirilmelidir.
Bununla birlikte, ev bahçenizde organik olarak chaya yetiştirmek, bu sebzenin tadını çıkarmanın iyi bir yolu olabilir.
Büyüyen chaya çok kolaydır ve planlar böceklerden veya diğer problemlerden daha az etkilenir. Ve chaya yaprakları, ıspanak yapraklarından çok daha fazla miktarda besin içerir.
Chaya Büyümeye Nasıl Başlanır?
Ev bahçesinde organik olarak büyüyen chaya veya ağaç ıspanağı oldukça basittir. Bitkilerin yetiştirilmesi kolaydır ve meyve ağaçlarının veya palmiye ağaçlarının altında gölgede de büyüyebilirler.
Ve bir aile için bol miktarda chaya sağlamak için bir veya iki bitki yeterli olacaktır. Ancak burada ev bahçesinde chaya yetiştirmekle ilgili her şeyi açıklıyoruz.
Kesimleri Satın Alın
Diğer birçok bahçe sebzesi gibi, chaya bitkileri de tohumlardan yetiştirilmez. Aksine, odunsu gövde çelikleri ile çoğaltma yoluyla yetiştirilirler.
Bu nedenle, en yakın kreşlerden herhangi birinden kesimler satın alın. Veya arkadaşlarınızdan veya bölgenizdeki mevcut ev bahçıvanlarından kesimleri toplayın.
Büyüyen Chaya için En İyi Zaman
Chaya bitkileri soğuğa duyarlıdır ve soğuk aylarda iyi büyümezler. Bu nedenle, sıcak aylarda chaya ekmeyi ve yetiştirmeyi planlamalısınız.
Toprağın Hazırlanması
Chaya bitkileri hemen hemen her tür toprakta yetiştirilebilir. Ancak toprak organik maddeler açısından zenginse çok iyi yaparlar.
Bu nedenle, toprağı chaya yetiştirmek için hazırlarken, toprağı mükemmel bir şekilde işleyin ve içine yeterince organik madde ekleyin (çürümüş yaşlı gübre veya ev yapımı kompost gibi).
Ekim
Daha önce de belirttiğimiz gibi ‘chaya bitkileri tohumlardan yetiştirilmez, aslında kök çelikleri ile çoğaltılır’.
Sapın odunsu bir kısmından 6-12 inçlik bir kesim yapmanız ve kesimde en az birkaç düğüm olduğundan emin olmanız gerekir.
Ardından tüm yaprakları çıkarın ve kesme havasının 2-3 gün kurumasını bekleyin (bunu yapmak, kesilen uçların sızdırmazlığını sağlayarak çürümeye karşı daha az duyarlı olmalarını sağlar). Moringa’yı daha önce çoğalttıysanız, süreç hemen hemen aynıdır.
Çelikleri hazırladıktan sonra 1-2 boğum olacak şekilde toprak altına koyun ve toprağı nemli tutun. Ama fazla su vermeyin, yoksa çelikler çürür.
Ayrıca, önce saksılarda veya başlangıç kovalarında başlatabilir ve daha sonra nakli yapabilirsiniz. Chaya bitkilerinin büyümesi biraz zaman alacak. Ancak yaklaşık bir yıl sonra budama ve hasat yapabilirsiniz.
Chaya Bitkilerinin Bakımı
Chaya bitkileri, çelikleri diktikten sonra çok fazla bakım gerektirmez. Ek özen gösterilmesine rağmen bitkilerin iyi büyümesini sağlayacaktır.
- Chaya bitkileri, özellikle meyve veya fındık ağaçlarının altında, gölgeli yerlerde iyi yetişir.
- Besinlerin geçebilmesi için ekim deliğine yaşlı gübre veya kompost ekleyin.
- Toprağı sürekli nemli tutabilirseniz, Chaya bitkileri iyi büyür. Bu nedenle, bitkileri düzenli olarak sulayın. Chaya bitkileri şiddetli yağmura toleranslı olmasına ve ayrıca bazı kuraklık toleranslarına sahip olmasına rağmen.
- Toprağı chaya transplantlarının etrafına sıkıca sarın ve transplantların çevresini malçlayın. Bu, nemin toprakta tutulmasına yardımcı olacak ve ayrıca bahçedeki yabani otların çoğunu kontrol edecektir.
- Chaya bitkileri herhangi bir zararlı veya hastalığa daha az eğilimlidir. Ev bahçesinde chaya bitkisi yetiştirmek aslında büyük bir faydadır.
- Chaya bitkileri 6 metreye kadar uzayabilir, ancak daha kolay yaprak hasadı için bitkiler genellikle yaklaşık 2 metreye kadar budanır.
Hasat
Çelikleri diktikten sonraki ikinci yıldan itibaren bitkilerden yaprakları hasat etmeyi bekleyebilirsiniz.
Ve yaprakların yüzde 50’sinden fazlası bitkiden çıkarılmadığı sürece (sağlıklı yeni bitki büyümesini garanti eder) yapraklar sürekli olarak hasat edilebilir.
Chaya bitkisi en verimli yeşil sebzelerden biridir. Bazı çeşitlerin tüyleri diken diken olur ve yaprakları toplamak için eldiven gerekir.
Genç chaya yaprakları ve kalın, yumuşak sap uçları tıpkı ıspanak gibi kesilir ve kaynatılır. Lezzetli bir sebzedir ve protein, demir, kalsiyum ve A vitamini açısından son derece yüksektir.
Aslında, cyaya yapraklarının besinleri, karada bulunan diğer yeşil yapraklı sebzelerden 2-3 kat daha fazladır. Ve chaya yapraklarının olası bir anti-diyabetik etkisi vardır.
Ham chaya yapraklarını tüketemeseniz de. Yaprakları yemekten önce pişirmeniz gerekir (örneğin 20 dakika). Ve yaklaşık 20 dakika veya daha fazla pişirmek, yaprakları yemek için güvenli hale getirecektir.
Bunlar, ev bahçesinde organik olarak chaya yetiştirmenin yaygın yollarıdır. Umarım bu rehberden hoşlanmışsınızdır! Mutlu bahçecilik 🙂
